Coupitool

Een beschaving wordt niet van buitenaf veroverd, totdat zij zichzelf van binnenuit heeft vernietigd

Op 11 september 2001 plegen barbaarse extremisten afschuwelijke aanslagen op Amerika en daarmee op de hele westerse wereld. Bijna 3000 burgers komen om het leven. De terroristen willen de economische, militaire en politieke macht van Amerika raken door de Twin-towers, het Pentagon én het Capitool aan te vallen. Dat laatste mislukt doordat gewone Amerikanen de kapers van vlucht 93 overmeesteren en zichzelf opofferen om de Amerikaanse democratie te beschermen.

Twee decennia later bestormen ‘gewone’ Amerikaanse burgers het Capitool in een aanval op de eigen rechtstaat. ‘Gewone’ Amerikanen op een extreem pad van radicalisering dat sterk lijkt op de indoctrinatie van religieuze terroristen. Trumpisten, vervreemd van de werkelijkheid, opgezweept, door flagrante leugens, waanbeelden, complotten en haat. In een tijd waarin dagelijks meer Amerikanen overlijden aan het falende Coronabeleid van hun president, dan omkwamen op 9/11. Die afschuwelijke dag van dood en geweld, legde in 2001 de voedingsbodem voor de verdeelde maatschappij van nu. De laffe aanval op onze vrijheid maakte ‘gewone’ mensen verward, verontwaardigd, boos en bang tegelijk. Op de verwarring ontkiemde de complottheorieën van deze eeuw; op de angst ontsproot de heftige xenofobie van deze tijd; op de verontwaardiging groeide het populisme en de boosheid cultiveerde het rechtsextremisme.

Ook in Nederland gaan sommige figuren lekker op de ongerustheid van gewone mensen. Hun aanhang groeit door onze boosheid aan te wakkeren en onze rechtstaat uit te hollen. Retoriek als recept voor radicalisering: “Nepparlement, Nepnieuws, neprechters!” Destructieve woorden van een eigen volksvertegenwoordiger. Vol walging worden onafhankelijke denkers, kritische journalisten of mensen met genuanceerde meningen, weggezet als ‘de elite, de Main-Stream-Media, de deugers’.

Radicaliseren gaat in drie fases: 1. Gevoeligheid voor onvrede; 2. Groepsvorming; 3. Geweld. Door de opzwepende woorden van figuren als Wilders of Baudet, Akwasi of Azarkan, Sylvana of Nanninga, laten we ons ook in Nederland steeds meer tegen elkaar ophitsen en uitspelen.

Zij maken naam door de onvrede in onze samenleving te benoemen en ‘het volk’ een stem te geven. Hun eigen bestaan hangt af van het voortbestaan en aanwakkeren van die volkswoede. Zij hebben geen enkel belang bij bruggen, want boosheid is hun brandstof. Vroeg of laat ontwricht die woede onze vredige democratie, economie en samenleving.

Dat proces van radicalisering is al lang gaande. ‘Gewone mensen’, zelfs degenen met een geweldig leven, blijken gevoelig voor populisme, identiteitspolitiek, complottheorieën en anti-maatschappij-denken. Ook hier in het ‘nuchtere’ Nederland leidt dat tot een onderstroom die openlijk fantaseert over aanslagen op ministers. Er is een alarmerende stijging van geweld tegen politici, zorgpersoneel en overheidsfunctionarissen. De NOS kan haar werk al niet meer vrij en veilig doen. In Geldermalsen en Groningen hebben we al eens een bestorming van de democratie meegemaakt. Als wij ons niet uitspreken tegen de woede; als we blijven toestaan dat volksmenners ons verdelen, ons radicaliseren en onze boosheid opstoken, dan raken we meer kwijt dan we ons kunnen voorstellen en gaat er meer kapot dan we ons kunnen veroorloven. Door ons eigen toedoen! Want woorden doen ertoe; waarden doen ertoe; de wetenschap doet ertoe en de waarheid doet ertoe. Kies zorgvuldig.

Alles op z'n plek
Disclaimer | Privacy policy | Algemene voorwaarden