Quote 6: Oud leiderschap

Afgelopen week overleed oud premier Dries van Agt. "Een blok beton met bloemetjes erop", werd hij door de oprichter van zijn partij, het CDA, genoemd. Van Agt regeerde in een woelige tijd van sociale onrust, radicalisering, protesterende boeren en scherpe links-rechts tegenstellingen. Hoe herkenbaar! Te midden van die onrust en onvrede, wist hij met een combinatie van standvastigheid en zelfspot, uit te groeien tot een markant staatsman en een eigenzinnige bruggenbouwer

"Vroeger wilde ik leeuwentemmer worden. Dat is me wel een beetje gelukt in de 2e kamer."

Op dezelfde dag dat Van Agt heenging, vertrok Pieter Omtzigt uit de kabinetsformatie. De vorige formatie klapte bijna, toen uitlekte dat Omtzigt als een bedreiging voor een stabiele coalitie werd gezien. Nu koos hij zelf voor een ‘functie elders’. De één vindt dit een daad van zwakte, de ander spreekt van moed, weer een ander ziet hierin het zoveelste bewijs dat alle politici één pot nat zijn.

Sterk, slap of een spelletje? Hoe je deze move kunt spinnen, lijkt in Den Haag belangrijker, dan waar je een nieuwe formatie poging kunt beginnen. Een groot probleem van de hedendaagse politiek, is dat campagnes niet stoppen als de verkiezingen voorbij zijn. De 4 partijleiders waren de afgelopen weken meer bezig met sneren en irriteren, dan met formeren om te gaan regeren. Katten voor de camera, treiteren op Twitter, elkaar de maat nemen via de media. Het leidt over het algemeen allemaal niet tot constructievere werkrelaties.

Chemie is de olie van elk succesvol leiderschapsteam. Dat wist Van Agt misschien wel als geen ander. Toen hij na 208 dagen vruchteloos formeren, de stekker uit de gedoodverfde coalitiepoging met Den Uyl trok, was hij er met Wiegel binnen een paar weken uit. Ondanks de ideologische verschillen, gunden die twee elkaar wat. Ze konden samen lachen én samen door 1 deur. Maar misschien nog wel belangrijker: ze voerden geen campagne aan de onderhandelingstafel.

Ideologie boven irritatie. Kenmerkend voor oud-leiderschap. Daar kunnen veel hedendaagse politici, die de mond vol hebben van nieuw-leiderschap, nog een hoop van leren. Zo’n ‘blok beton met bloemetjes erop’. Die hadden we nu best kunnen gebruiken.